شبیه سازی ریاضی پخش فسفر در رودخانه ها، رویکرد‌هاو چالش‌ها(مطالعه موردی:رودخانه سفید رود)
کد مقاله : 1123-IHA (R1)
نویسندگان
مهسا خدایاری *1، شروین فقیهی راد2، دکتر کیلانه ئی، فواد3، شاهرخ قاضی مرادی1
1گروه عمران،دانشکده فنی مهندسی،دانشگاه بین المللی امام خمینی،قزوین،ایران
2پژوهشکده مهندسی هیدرولیک و محیط های آبی- موسسه تحقیقات آب، استاد مدعو دانشگاه بین الملل امام خمینی (ره)- قزوین.ایران
3گروه عمران، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین ،ایران
چکیده مقاله
ورود فسفر و سایر مواد مغذی به داخل بدنه‌های آبی به ویژه رودخانه‌ها که از اصلی‌ترین منابع آب شیرین هستند، منجر به وقوع بحران تغذیه‌گرایی، کاهش کیفیت آب و ایجاد شرایط نامطلوب برای زیست اکوسیستم‌های آبی و محدودیت‌های مصارف عمومی برای انسان ها می‌شود. فسفر ، به عنوان ماده محدودکننده، نقش بسزایی در کنترل شرایط تغذیه‌ای بیشتر منابع آبی دارد . از این رو شناسایی منابع اصلی ورود فسفر به داخل رودخانه‌ها، شناخت مکانیسم نشر و انتقال آن‌ها و در نهایت شرایط ایجاد شده برای رودخانه در اثر نشر فسفر از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین منظور در این تحقیق پس از شناسایی منابع اصلی ورود فسفر به رودخانه های قزل اوزن –شاهرود و نهایتاً سفید رود ، به کمک نرم افزار HEC-RAS ، به بررسی و شبیه سازی انتقال و پخش فسفر پرداخته می‌شود. سناریو واسنجی درمدل ریاضی دریک ماه مشخص با استفاده از نتایج حاصل از عملیات پایش میدانی در ایستگاه‌های محدوده مطالعه صورت پذیرفته و نتایج امیدوارکننده ارزیابی می‌گردد، همچنین در این پژوهش با طراحی و شبیه‌سازی سناریو‌هایی نزدیک به واقعیت و طبق آمار، شرایط ایجاد شده در رودخانه های قزل اوزن-شاهرود-سفید‌رود در سال‌های آتی، از دیدگاه تغذیه‌گرایی، غلظت فسفر و مقدار فسفر ورودی شبیه‌سازی شد. نتیجه شبیه سازی ها نشان داد که کنترل فعالیت‌های انسانی موثر در ورود فسفر، می‌تواند به مقدار زیادی از مقدار فسفر موجود در رودخانه‌های حوضه آبریز سفید‌رود بزرگ بکاهد.
کلیدواژه ها
‌ فسفر،‌ تغذیه‌گرایی،HEC-RAS ، رودخانه سفیدرود، شبیه‌سازی عددی
وضعیت: پذیرفته شده