مخاطرات سیلاب در حوزه ‏های آبخیز جنگلی استان مازندران (مطالعه موردی: حوزه آبخیز بهشهر- گلوگاه)
کد مقاله : 1126-IHA
نویسندگان
اسماعیل مختارپور1، مصطفی رشیدپور2، احمد زلیکانی3، صمد داداشی4، محمدعلی هادیان امری *5
1معاون فنی و آبخیزداری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران-ساری
2گروه مهندسی آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
3کارشناس مسئول،اداره کنترل سیلاب و آبخوانداری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران- ساری
4رئیس اداره کنترل سیلاب و آبخوانداری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران-ساری
5بخش حفاظت خاک و آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبعی مازندران- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران
چکیده مقاله
سیلاب‏های واریزه ‏ای در حوزه ‏های آبخیز جنگلی استان مازندران هرساله پس از بارندگی‏های شدید خسارات سنگینی را ایجاد می‏کنند. در این مقاله به بررسی میدانی ابعاد مختلف سیلاب سیزدهم آبان 1398 حوزه آبخیز بهشهر- گلوگاه و مخاطرات محیطی پیرامون آن باهدف شناخت اولیه مکانیسم سیلاب و تشکیل جریان‏های واریزه ‏ای پرداخته شده است. زمین‏ لغزش‏ها و فرسایش‏های کنار رودخانه ‏ای ازجمله مهم‌ترین منابع تأمین رسوب جریان‏ های واریزه ‏ای در این حوضه هستند. انتقال تنه و سرشاخه ‏های درختان جنگلی همراه با جریان‏های واریزه ‏ای شرایط پیچیده هیدرولیکی را ایجاد نموده و با انسداد دهانه پل‏ها و ایجاد سدهای موقتی و انحراف جریان خسارات سنگینی را به بار آورده است که از آن جمله می توان به خسارت به جاده ‏ها و زیرساخت‏های ترافیکی و ترانزیتی، خسارت به روستاها و منازل مسکونی، تلفات جانی ، خسارت به اراضی کشاورزی و باغی که در اثر انحراف جریان‌های سیلابی به اراضی مجاور و ته‌نشست رسوبات ایجاد شده است و همچنین خسارت به سازه‏ های کنترل سیلاب، خسارت به پل‏ها و سازه ‏های تقاطعی اشاره نمود. نتایج این تحقیق لزوم شناسایی مکانیسم جریان‏های واریزه ‏ای را برای نحوه مدیریت و انتخاب نوع طرح‏های کنترل سیلاب مورد تأکید قرار می‏‏دهد.
کلیدواژه ها
رسوبات درشت‏ دانه و واریزه ‏ای، هیدرولیک سیلاب، مخاطرات محیطی، حوزه‌های آبخیز جنگلی
وضعیت: پذیرفته شده