بررسی الگوی رسوبگذاری رودخانه و مخزن سد کمال‌صالح با استفاده از مدل عددی GSTARS4.0
کد مقاله : 1142-IHA
نویسندگان
دکتر مظفری، جواد *1، داود داودمقامی2، مجتبی خیلاپور3، میثم انصاری4
1عضو هیئت علمی گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه اراک
2کارشناس گروه مهندسی آب دانشگاه اراک
3گروه آموزشی علوم و مهندسی آب دانشگاه اراک
4دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه اراک
چکیده مقاله
با توجّه به اهمّیت کنترل و ذخیرة منابع آب‌های سطحی و تاثیر رسوبگذاری مخازن سدها بر آن، در این پژوهش به بررسی مکانیزم رسوبگذاری در رودخانه و سدّ کمال صالح با مدلGstars4.0 پرداخته شد. برای اجرای مدل و بررسی رسوبگذاری مخزن، دو حالت حدی، یکی سطح آب بیشینه در سد (مخزن پر) و دیگری مخزن نیمه‌پر در نظر گرفته شد و نرم‌افزار برای 50 سال اجرا گردید. نتایج نشان داد که در حالت مخزن پر، رسوبگذاری در فاصله دورتری از سد و در انتهای مخزن انجام گرفته است. دلیل این امر نیز عمق بیشتر آب و در نتیجه سرعت کمتر در حرکت به سمت سد می‌باشد. جلوی جبهه رسوبگذاری در این حالت در حدود هفت هزار متر با سد فاصله دارد. این در حالی است که برای مخزن نیمه پر جبهه جلویی رسوبگذاری تقریبا 2500 متر با دیوارة سد فاصله دارد. طولی از رودخانه که در حالت مخزن پر و نیمه‌پر رسوبگذاری در آن انجام می‌شود، به ترتیب 3243 و 3220 متر و بیشینه عمق رسوبگذاری به ترتیب 46/14 متر و 79/12 متر می‌باشد. بنابراین بنظر می‌رسد که تفاوت چندانی در طول رسوبگذاری و ارتفاع آن وجود ندارد و تنها مکان رسوبگذاری جا به جا شده است که در مخزن سد نیمه پر، رسوبگذاری به بدنه سد نزدیکتر شده است. در عمل جبهة رسوبگذاری می‌تواند با توجّه به وضعیت بهره‌برداری در بین این دو حالت قرار گیرد. بنابراین عملکرد بهره‌برداری از مخزن می‌تواند تأثیر زیادی را بر روی میزان رسوبگذاری در مخزن و عمر مفید آن ایجاد کند.
کلیدواژه ها
رسوبگذاری، سدّ کمال صالح، GSTARS4.0 ، پروفیل طولی رودخانه
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی