تخمین دبی سیلاب با تلفیق تصاویر ماهواره ای و مدلسازی دوبعدی‎
کد مقاله : 1194-IHA
نویسندگان
مهدی علیزاده گوابری *، اصغر عزیزیان
دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
چکیده مقاله
سیل شایع‌ترین و از مخرب‌ترین بلایای طبیعی است که بسیاری از کشورها در سراسر جهان با آن مواجه هستند. پدیده‌ای که هر ساله خسارات جانی و مالی زیادی را در کشورهای مختلف از جمله ایران ببار می‌آورد. وقوع سیلاب‌های اخیر در ایران و اثر مخرب آن‌ها بر مناطق شهری و روستایی، دارای گستره تخریب بالایی بوده است. از جمله این سیلاب‌ها می‌توان به سیلاب آق‌قلا اشاره نمود. وقوع این سیل‌ با توجه به دبی قابل توجه آن، پهنه زیادی را از شهر آق‌قلا را در بر گرفت. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی توانایی تصاویر ماهواره‌ای جهت تخمین دبی سیلاب در محدوده شهر آق‌قلا به انجام رسیده است. پس از واسنجی مدل دوبعدی HEC-RAS 5 بر اساس اطلاعات ایستگاه‌ هیدرومتری واقع در محدوده مطالعاتی، مدل هیدرولیکی به ازای سناریوهای مختلف واسنجی اجرا و نتایج بدست آمده با تصاویر ماهواره‌ای بر اساس آماره F مقایسه گردید. همچنین لازم به ذکر است که برای استخراج پهنه سیلاب از روی تصاویر ماهواره‌ای از روش طبقه‌‌بندی Random Forest استفاده بعمل آمد. نتایج بدست آمده نشان داد که پهنه سیلاب شبیه‌سازی شده توسط مدل هیدرولیکی برای دبی معادل 280 مترمکعب بر ثانیه از تطابق بسیار زیادی با پهنه سیلاب بدست آمده از تصویر ماهواره‌ای برخوردار می‌باشد. برای دبی مذکور مقدار شاخص F در حدود 80 درصد می‌باشد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که در حوضه‌های فاقد آمار و یا حوضه‌هایی که امکان اندازه‌گیری مستقیم دبی وجود ندارد (به ویژه در شرایط سیلابی شدید)، می‌توان از تصاویر ماهواره‌ای که دارای توان تفکیک زمانی بالایی هستند استفاده نمود.
کلیدواژه ها
تصاویر ماهواره‌ای، مدل دوبعدی HEC-RAS، پهنه سیلاب، آق قلا
وضعیت: پذیرفته شده